Παλαιών Πατρών Γερμανός

 ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ

Ο Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός ήταν ο Εθνεγέρτης του Μωρηά, μαζί με τους οπλαρχηγούς και τους προκρίτους.

Γεννήθηκε στη Δημητσάνα στα 1778. Πήγε στη Σχο­λή της γενέτειράς του. Και δάσκαλο είχε τον Αγάπιο. Αργότερα κατέβηκε στο Άργος, όπου χειροτονήθηκε διά­κονος. Και μετά πήγε στη Σμύρνη, όπου συνάντησε το συμπατριώτη του, τον Μητροπολίτη Γρηγόριο, και κατό­πιν Εθνομάρτυρα Πατριάρχη. «Κι ο Γρηγόριος, που άλλο δε ζητούσε παρά να βοηθάει νέους για να γίνουν χρήσι­μοι στην Εκκλησία και στο Έθνος», του έδωσε όλα τα μέσα για να σπουδάσει στη Σχολή της Σμύρνης. Εκεί ο διάκονος Γερμανός παρακολούθησε θεολογικά μαθήμα­τα, Φιλοσοφία, Φιλολογία και γαλλική λογοτεχνία. Έτσι έγινε ένας μορφωμένος κληρικός, τόσο δύσκολο για τα χρόνια εκείνα της σκλαβιάς. Δεν ήταν όμως μόνο αυτά που έκανε ο σεβαστός Ιεράρχης για το συμπατριώτη του. Του έδινε κι ένα άλλο ανεκτίμητο δώρο: τον εαυτό του, ζωντανό παράδειγμα, γεμάτο ζήλο κι αφοσίωση στην ιε­ρή του αποστολή.

Όταν ανέβηκε στον Πατριαρχικό θρόνο ο Γρηγόριος ο Ε', τον ακολούθησε στην Κωνσταντινούπολη και ο Γερ­μανός. Κι έγινε τότε το «δεξί» χέρι του Πατριάρχη... Το αυστηρό του ήθος, η σοβαρότητά του, η αξιοπρέπειά του τον επέβαλλαν στο Πατριαρχείο και στην ελληνική κοινό­τητα.

Ο Γερμανός γράφει την εξής χαρακτηριστική φράση:

«Ο άνθρωπος που νοιώθει ευγνωμοσύνη προς τους συνεργάτες του, είναι έτοιμος να κινδυνεύση μαζί τους όταν αδίκως πάσχουν».

Κι αυτό ήρθε στιγμή που το έδειξε και στην πράξη. Όταν οι Τούρκοι εξόρισαν τον Γρηγόριο τον Ε' στο Άγιο Όρος, τον ακολούθησε και ο Γερμανός, πρεσβύτερος τό­τε.

Αλλ' ο Πατριάρχης δεν τον κράτησε πολύ κοντά του. «Γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, του είπε. Εδώ δεν χρειά­ζεσαι τώρα πια. Ενώ εκεί θα είσαι πολύ χρήσιμος».

Γύρισε στην Πόλη και σε λίγα χρόνια, χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών, στις 25 Μαρτίου 1807.

Ο νέος Ιεράρχης κατέβηκε στο Μωρηά γεμάτος ζωή και παλμό ιερό. Και ρίχτηκε στην πνευματική του αποστο­λή. Περιόδευε, καβάλα σε μουλάρι, από χωριό σε χωριό και από πόλη σε πόλη, όλο το Μωρηά. Και συμβούλευε και νουθετούσε. Και κατηύθυνε κάθε ενέργεια της Φιλικής Εταιρείας με κόπο και μόχθο και πρόσφερε από το υστέρημά του μεγάλα ποσά... Ως στις 10 Μαρτίου 1821 όταν κατέφυγε στην Αγία Λαύρα. Και σε δυο-τρεις μέρες έφθασαν εκεί και ο Επίσκοπος Κερνίκης, ο Ζαΐμης, ο Φω­τήλας, ο Λόντος και άλλοι. Εκεί πήραν τη μεγάλη απόφαση. Και ο Ιεράρχης τούς εξέθεσε τους κινδύνους και τους έδωσε θάρρος και τόλμη. Και κατέληξε με τη φράση: «Η ιστορία και το μέλλον της Ελλάδος στηρίζονται επάνω σε τρεις λέξεις: Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς».

Στο Ιστορικό εκκλησάκι του Μοναστηριού λειτούργη­σε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Και μ' ευλάβεια και ιερή συγκίνηση οπλαρχηγοί και στρατιώτες κοινώνησαν των Άχραντων Μυστηρίων. Και στο τέλος από την Ωραία Πύλη ευλόγησε τη Σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως...

Έτσι η «αυλαία» της Εθνεγερσίας σηκώθηκε. Τα καριοφίλια άρχισαν να βροντούν. Οι μάχες άνισες, σκληρές, διαδέχονταν η μια την άλλη. Ο Παλαιών Πατρών Γερμα­νός πολλά πρόσφερε στα χρόνια της Εθνεγερσίας. Πέθα­νε από εξανθηματικό τύφο στο Ναύπλιο στα 1826.

Πολλοί Έλληνες και ξένοι ιστορικοί μίλησαν και μι­λούν με θαυμασμό για τον Εθνεγέρτη του Μωρηά. Ο ιστορικός Γόρδων έγραψε για τον Παλαιών Πατρών Γερ­μανό «ότι τα υψηλά του εκκλησιαστικά καθήκοντα και η δραστηριότης του ενέπνεαν τον ελληνικόν λαόν». Ο Γάλ­λος ιστορικός και Πρόξενος στην Πάτρα Πουκεβίλ ότι «ο Αρχιεπίσκοπος Γερμανός ήταν πολύ μορφωμένος, Ικα­νός και ενάρετος. Η φαντασία του ήταν ζωηρή. Η πίστις του ακράδαντος».

Ήταν μια μεγάλη φυσιογνωμία: Αγνός στη ζωή του, πιστός στο εθνικό χρέος, μεγαλόκαρδος στην ψυχή, με­γαλοπρεπής και επιβλητικός στο παράστημα, αλύγιστος κι όμως προσηνέστατος, πολύπειρος κι ωστόσο αδιάφθο­ρος, εύγλωττος, άλλα εχέμυθος, στάθηκε μια μορφή από τις πιο σημαντικές στο μεγάλο αγώνα».

Αντί για άλλο μήνυμα του, να λίγες γραμμές από τη «διακήρυξη» προς τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, που Αυτός πρώτος υπέγραψε και «εστάλη» λίγο πριν την έκρηξη της Εθνεγερσίας.

«Ημείς, το ελληνικόν Έθνος των Χριστιανών, βλέ­ποντας ότι μας καταφρονεί το οθωμανικόν γένος, και σκο­πεύει τον όλεθρον εναντίον μας, πότε μ' έναν και πότε μ' άλλον τρόπον, απεφασίσαμεν σταθερώς ή να αποθάνωμεν όλοι ή να ελευθερωθώμεν. Και τούτου ένεκα, βαστούμεν τα όπλα εις χείρας, ζητούντες τα δικαιώματα μας....»

Δεσπόζουσα μορφή αναδείχθηκε ο Επίσκοπος Πα­λαιών Πατρών Γερμανός, που κλείνει την «αυλαία» της οθωμανικής κυριαρχίας και ανοίγει την πύλη της απελευ­θερώσεως των Ελλήνων. Ηγέτης συνετός και άντρας γεν­ναίος ο Επίσκοπος Γερμανός, ορθώνεται μπροστά και στο κάθε ορθόδοξο κληρικό της εποχής μας και του ζητάει τον ίδιο ζήλο και την ίδια αγωνιστικότητα να δείχνει στους σημερινούς πνευματικούς αγώνες!...

Μιλούν τα γεγονότα
ΕΚΚΛΗΣΙΑ -ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ - 21
ΤΙΜΟΘΕΟΥ Κ. ΚΑΛΙΦΗ
Α' ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΝΩΣΕΩΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ
ΠΗΓΗ www.impantokratoros.gr