Η πνευματική νηστεία

Σε ένα από τα τροπάρια του εσπερινού ο ιερός υμνογράφος τονίζει πώς πρέπει να αναλάβουμε την πνευματική νηστεία. Ποια είναι η πνευματική νηστεία; Να μη λαλούμε δόλια κατά του πλησίον, να μη σκανδαλίζουμε τον αδελφό μας, αλλά να φαιδρύνουμε με την μετάνοια την λαμπάδα της ψυχής μας και με δάκρυα να βοήσουμε στον Θεό: «Άφες ημίν τα παραπτώματα ημών, ως φιλάνθρωπος». Ας εξετάσουμε την πνευματική νηστεία και πώς την επεξηγούν πλατύτερα οι Πατέρες της Εκκλησίας μας.

Για τη νηστεία από τις τροφές πολλές φορές έχουμε ακούσει. Η σωματική νηστεία είναι ένα μέσο, για να πολεμήσουμε τα πάθη μας. Για παράδειγμα, η δαιμονική ενέργεια δεν φεύγει από τον άνθρωπο, «ει μη εν προσευχή και νηστεία». Κανείς από τους αγίους δεν αρίστευσε παρά μέσα στην προσευχή και τη νηστεία. «Συνηλικιώτες εστι της ανθρωπότητος, νηστεία εν τω παραδείσω ενομοθετήθη», γράφει ο Μέγας Βασίλειος. Η νηστεία σαν να είναι «πατρώος κλήρος», πατρική κληρονομιά, μεταδίδεται από γενεά σε γενεά μέχρι σήμερα. «Νηστεία προφήτας γεννά, δυνατούς ρώννυσι, νηστεία νομοθέτας σοφίζει, ψυχής αγαθόν φυλακτήριον, σώματος σύνοικος ασφαλής, όπλον αριστεύουσι αθληταίς γυμνάσιον. Τούτο πειρασμούς αποκρούεται, τούτο αλείφει προς ευσέβειαν, νήψεως σύνοικος, ευφροσύνης δημιουργός», θα προσθέσει.

Η αληθινή όμως και πνευματική νηστεία είναι ανώτερη από την σωματική. Είναι η αλλοτρίωση των κακών, είναι η λύση κάθε συνδέσμου αδικίας, είναι η συγχώρηση του πλησίον. Πώς είναι δυνατό να νηστεύει κανείς από κρέατα και να κατατρώγει τον αδελφό του με δόλια χείλη; «Οίνου απέχεις, αλλ’ ύβρεων ου κρατείς; Την εσπέραν αναμένεις εις μετάληψιν, αλλά δαπανείς την ημέραν εις δικαστήρια;»

Νηστεία είναι το κατά Θεόν πένθος. Το μεγαλύτερο αγαθό που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος είναι ο Θεός. Η επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό είναι το ύψιστο αγαθό. Ο Θεός είναι η μακαριότητα, η χαρά, το φως, η ζωή, η αλήθεια. Ό,τι είναι ο Θεός σε απόλυτο βαθμό, είναι και η εικόνα του Θεού σε σχετικό. Στον Παράδεισο είχαμε ό,τι είχε ο Θεός, αλλά σε σχετικό βαθμό. Όταν λοιπόν συγκρίνει κανείς τη ζωή του Παραδείσου με τη ζωή την άθλια και γεμάτη αμαρτίες που περνάμε σήμερα, είναι δυνατό να μη νηστεύει και να μην πενθεί συνέχεια; Από μικρόθεοι γίναμε δούλοι των παθών. Ορθώς ο υμνογράφος λέγει πως με δάκρυα κραυγάζουμε στον Χριστό. «Άφες ημίν τα παραπτώματα ημών ως φιλάνθρωπος». Η νηστεία μας υπενθυμίζει τα αγαθά που έχουμε χάσει. Είναι μια ένδειξη ότι προσδοκούμε και πάλι τον Παράδεισο.

Ο Ευθύμιος Ζηγαβινός λέγει πως πρέπει να ελέγχουμε με ακρίβεια τη διάνοιά μας. Να ψάχνουμε μήπως έχουμε πέσει σε διάφορα παραπτώματα, κατακρίσεις, διαβολές και συκοφαντίες. Να ποια είναι η πνευματική νηστεία.

Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει: «Να ξεπλύνεις την ψυχή σου από τα αμαρτήματα. Να χρησθείς με το μύρο του Χριστού. Αντί να επιδεικνύεις την σωματική νηστεία, φρόντισε μαζί με αυτήν να απαλλαγείς και από τα αμαρτήματά σου». Προσθέτει επίσης ότι υπάρχουν άγγελοι του Θεού που απογράφουν τους νηστευτές.

Δυστυχώς πολλοί χριστιανοί νηστεύουν την πρώτη και την τελευταία εβδομάδα των νηστειών. Αυτή η συνήθεια υπάρχει από παλιά. Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος ο 1000 μ.Χ. την ονόμασε ενέργεια του διαβόλου υποδεικνύοντας ότι ο διάβολος προτρέπει σ’ αυτήν την κακή συνήθεια. Ο άγιος συνιστά να νηστεύουμε όπως την πρώτη, έτσι και την δεύτερη εβδομάδα, «και κάθεξής ομού και τας λοιπάς», δηλαδή να νηστεύουμε με τον ίδιο τρόπο όλες τις εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Μαζί όμως με τα σωματικά θα πρέπει να προσέχουμε και τα πνευματικά. Να ελέγξουμε την ακράτεια της γλώσσας μας, τους πονηρούς οφθαλμούς μας, τους απρεπείς λογισμούς, τα πονηρά μας έργα. Όταν νηστεύουμε μόνον από τροφή, εύκολα υπερηφανευόμαστε, ενώ όταν νηστεύουμε σωματικά και πνευματικά, αξιωνόμαστε την χάρη του Θεού.

Ας αγωνισθούμε τον καλό αυτόν αγώνα, για να ζήσουμε με τον Θεό. Αμήν

Πηγή: Ελληνικά και Ορθόδοξα

TO ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ :agios.dimitrios.kouvaras.blogspot.com